کتابخانه های دیجیتالی و تاثیرات آن در همه گیری کرونا

به گزارش وبلاگ نیازمندی، خبرنگاران، میترا صمیعی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با ارسال یادداشتی، بر تاثیرات علمی کتابخانه های دیجیتالی بر آموزش سواد اطلاعاتی سلامت، ارتقاء دانش و مهارت مردم جامعه در اعتبارسنجی اطلاعات و تشخیص اطلاعات درست از نادرست تاکید نمود.

کتابخانه های دیجیتالی و تاثیرات آن در همه گیری کرونا

متن یادداشت به توضیح زیر است:

کتابخانه های دیجیتالی و تاثیرات آن در همه گیری کرونا

این روزها با شیوع بیماری کووید 19(کرونا) بسیاری از کتابخانه ها در دنیا و ایران کوشش کردند که از راه دور دسترسی به منابع اطلاعاتی و خدمات خود را فراهم نمایند.

در این میان کتابخانه ملی ایران با ارائه مجموعه دیجیتالی بچه ها و نوجوانان خود و نیز کتابخانه های دیجیتال دانشگاهی نظیر علامه طباطبائی و تهران، کتابخانه های دیجیتالی تبیان، نور و... فرصتی را فراهم کردند تا مردم با خانه ماندن هم به دانش خود بیافزایند و فکر و ذهن خود را از مسائل حول این ویروس دور نمایند.

در این میان، ناشران با دردسترس قرار دادن انتشارات خود به صورت رایگان در سایت های کتابخوان، سهم بزرگی در پرکردن اوقات فراغت مردم داشتند. کتابخانه های دیجیتالی، به عنوان پایگاه های اطلاعاتی مهم و با ارزش در حوزه منابع اطلاعاتی، نقش بسیار مهمی در گردآوری و سازماندهی محتواهای علمی بشر دارند.

کتابخانه های دیجیتالی با گزینش، سازماندهی و اشاعه اطلاعات علمی و مرجعی مهم برای ایجاد دسترسی به اطلاعات علمی برای پژوهشگران قلمداد می شوند. از این رو، می توان اذعان داشت که کتابخانه های دیجیتالی واسط ه هایی ارزشمندی برای دستیابی به اطلاعات علمی پژوهشگران هستند و در تسهیل حرکت چرخه دانش نقش مؤثری برعهده دارند.

زمزمه ایجاد کتابخانه های دیجیتالی در دنیا به دهه های 1990 می رسد که بسیاری از کتابخانه ها در دنیا بعد از آن سال بود که فکر دیجیتالی کردن منابع و خدمات دیجیتالی خود را شروع کردند. در ایران این فرایند از سال های 1379 در کتابخانه ملی ایران و آستان قدس رضوی شروع شد.

با توجه به تغییر رفتار اطلاع یابی کاربران در دسترسی به اطلاعات از قالب فیزیکی به دیجیتالی و استفاده روزافزون از دنیای وب توسط کاربران برای دستیابی به اطلاعات لامکان و لازمان، کتابخانه های دیجیتالی نیز راهی به جز حضور در محیط وب نداشتند؛ بنابراین، می توان گفت که کتابخانه های دیجیتالی دانش بشری را گردآوری و سازماندهی نموده و با استفاده از فناوری های نوین و خدمات دیجیتالی، آن ها را در محیط وب در دسترس کاربران قرار می دهند.

البته با رواج رسانه های اجتماعی و نیز چالش های حق امتیاز، مدت زمانی بود که اهمیت و اولویت کتابخانه های دیجیتالی در جامعه کم رنگ شد اما با شیوع ویروس کرونا در دنیا، یک شتاب غافلگیرنماینده ای در استفاده از منابع و خدمات دیجیتالی در کتابخانه ها مشاهده شد و بسیاری از مردم در دنیا و ایران به استفاده از کتابخانه های دیجیتالی و کتاب های الکترونیکی روی آوردند.

استفاده از کتابخانه های دیجیتالی مزایای بسیاری دارد که یکی از آن ها، دسترسی سریع همگان به کتاب مورد علاقه خود به وسیله تلفن همراه یا رایانه شخصی است، به طوری که فرد می تواند کتاب را بدون اینکه نیازی به تردد در سطح شهر برای تهیه کتاب و یا مراجعه به کتابخانه داشته باشد، مطالعه کند. فضای مجازی تبدیل به جزیی جدا نشدنی از زندگی مردم شده است و همه گروه های سنی(کودک، جوان، پیر) از این فضا بهره می برند.

از سوی دیگر با پیشرفت و توسعه این فضاهای مجازی دانش بهره گیری از آن هم رشد می نماید. لذا مردم در ایام قرنطینه و در خانه ماندن می توانند از کتابخانه های دیجیتالی برای مطالعه، سرگرمی و قصه خوانی استفاده نمایند و اوقات خود را در خانه بگذرانند و کمتر در بیرون از منزل تردد نمایند.

یکی از اهداف کتابخانه های دیجیتالی، ایجاد امکانات دسترسی در حد وسیع به طیف گسترده ای از مدارک فرهنگی، تاریخی و نیز همکاری در آموزش و یادگیری مادام العمر است، لذا یک مزیت دیگر کتابخانه های دیجیتالی پشتیبانی از آموزش های مجازی در مدارس و دانشگاه ها است. کتابخانه های دیجیتالی مدارس می توانند محتواها و مطالبی را فراهم نمایند تا به والدین اجازه دهند که از آموزش فرزندان شان در خانه پشتیبانی نمایند و همچنین محتواهای موردنیاز دانش آموزان نظیر کتاب های یاری درسی را فراهم نمایند.

کتابخانه های دیجیتالی دانشگاهی نیز امکان دسترسی اعضای هیات علمی و دانشجویان را به کتاب های درسی، تخصصی دیجیتالی را به عنوان پشتیبان از آموزش های مجازی، فراهم نموده و در عین حال خدمات کتابخانه ای(امانت، مرجع) را می توانند به صورت دیجیتالی ارائه نمایند.

در بسیاری از کتابخانه های دیجیتالی دنیا از جمله دانمارک، فرانسه، اسپانیا، انگلیس، هند و... برای پر کردن اوقات فراغت مردم و نیز پشتیبانی از آموزش، منابع اطلاعاتی خود را دیجیتالی نموده و به صورت رایگان در اختیار مراجعان قرار دادند.

در حال حاضر ما با آلودگی اطلاعات در زمینه بیماری کووید 19 (کرونا) در جامعه روبرو هستیم و کتابداران می توانند با تهیه محتواهای مناسب در این زمینه و قرار دادن آن در وب سایت کتابخانه دیجیتالی و آموزش سواد اطلاعاتی سلامت، دانش و مهارت مردم جامعه را در اعتبارسنجی اطلاعات و تشخیص اطلاعات درست از نادرست را بالا ببرند.

اپیدمی کرونا و بحران آن باعث روی آوردن تمامی سازمان ها و ارگان ها(حتی وزارت آموزش و پرورش) به استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی شد. تا چندی پیش ضرورت استفاده از آموزش مجازی و کتابخانه دیجیتالی جدی گرفته نمی شد، اما با شیوع بیماری کووید 19 اهمیت این تحولات بر همگان روشن شد. ما به اجبار به سمت استفاده از رسانه های اجتماعی، کتابخانه های دیجیتالی، آموزش های مجازی و ابزارهای هوشمند خواهیم رفت.

هنوز در اجرای زیرساخت ها و بسترهای نرم افزاری کتابخانه های دیجیتال در ایران دچار مشکل هستیم، لذا پیشنهاد می گردد که سیاست گزاران و برنامه ریزان کشوری به این مهم توجه داشته باشند و در آینده به استانداردها و زیر ساخت های نرم افزاری و سخت افزاری کتابخانه های دیجیتالی بیشتر اهمیت بدهند. این مهمان ناخوانده گویا حالا حالاها همراه ما هست، لذا باید با شتاب بیشتری به زیر ساخت های کتابخانه دیجیتالی و استفاده از فناورهای جدیدی چون اینترنت اشیاء، خدمات ابری و واقعیت افزوده در کتابخانه های دیجیتالی اهتمام بورزیم.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران

به "کتابخانه های دیجیتالی و تاثیرات آن در همه گیری کرونا" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "کتابخانه های دیجیتالی و تاثیرات آن در همه گیری کرونا"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید